حسابداری بخش جدایی ناپذیر ار تمامی کسب‌وکارهاست. گرچه برخی شرکت‌های به جای استخدام حسابدار، تصمیم به استفاده از نرم‌افزار حسابداری فروشگاهی می‌گیرند اما کسب‌وکارهای بزرگ هنوز برای انجام امور مالی خود به حسابداران تکیه می‌کنند. حسابدار فردی است که اسناد مالی و مالیاتی را سازماندهی، بازرسی و نگهداری می‌کند.

حسابدارن مختلف به صلاحیت‌ها، مهارت‌‌‌ها و مدارک متفاوتی نیاز دارند. اگر می‌خواهید حسابدار شوید، باید نقش و مسئولیت‌های آن‌ها را بدانید تا بدانید کدام گواهینامه حسابداری را دریافت کنید. در این مقاله درباره وظایف حسابدارن و مهارت‌ها و شایستگی‌هایی صحبت می‌کنیم که برای تبدیل شدن به یک حسابدار نیاز دارید.

تعریف حسابدار 

حسابدار فردی است که مسئول مدیریت و گزارش داده‌‌های مالی یک شرکت است. وی معاملات تجاری را از طرف یک شرکت یا سازمان ثبت می‌کند، عملکرد شرکت را به مدیریت گزارش می‌دهد و صورت‌‌های مالی را صادر می‌کند. بنابراین عمدتاً مسئولیت فرآیند تهیه و بررسی سوابق مالی را بر عهده دارند. هر چند وقتی نوبت به کار می‌رسد، این فقط نوک کوه یخ مسئولیت آنهاست. وظایف آنها بخش قابل توجهی از کار مالی را در بر می‌گیرد.

شغل حسابداری، برخلاف تصور عمومی، فقط جمع آوری اطلاعات مالی و اعداد و ارقام برای مشتریان  نیست. و برای گرفتن مدرک حسابداری نیازی نیست که فردی نابغه ریاضی باشد. بااین‌حال، به مقدار زیادی از حل خلاقانه مسئله و ارائه برنامه‌‌های هدفمند نیاز دارد.

برای تبدیل شدن به یک حسابدار عمومی رسمی (CPA)، ابتدا باید مدرک لیسانس حسابداری بگیرید. با این حال، بسته به محدوده کاری که به آن علاقه دارید، مسیرها و مدارک دیگری در حسابداری وجود دارد که می‌توانید دنبال کنید، مانند مدرک کاردانی در حسابداری.

الزامات حسابدار

برای تبدیل شدن به یک حسابدار حرفه‌ای باید واجد شرایط زیر باشید:

• لیسانس حسابداری، مالی یا مدرک مربوطه (تحصیلات یا تجربه بیشتر ممکن است ترجیح داده شود.)
• سابقه کار به عنوان حسابدار
• آشنایی با ریاضیات و حسابداری و فرآیندهای مالی
• دانش عالی از استانداردهای حسابداری و اصول پذیرفته شده حسابداری (GAAP)
• تجربه کار با نرم‌افزارهای حسابداری
• توجه زیاد به جزئیات و مهارت‌‌های تحلیلی خوب
• ممکن است مجوز یا گواهینامه خاصی مورد نیاز باشد
• مهارت‌‌های تحلیلی، ارتباطی و کامپیوتری قوی
• رفتار اخلاقی
• آشنایی کامل با ماهیت حساب‌ها در حسابداری

چک لیست وظایف حسابدار

وظایف حسابدار به نیازهای کارفرما و مشتری بستگی دارد. برخی از این موارد عبارتند از:

1. مدیریت حساب‌‌های درآمد و هزینه
2. محاسبه و حسابداری حقوق و دستمزد همه کارکنان
3. تهیه گزارش‌‌های دوره‌ای مانند ترازنامه، صورت سود و زیان و غیره و تجزیه‌وتحلیل صورت‌های مالی
4. حصول اطمینان از رعایت اصول حسابداری و جلوگیری از سرقت و کلاهبرداری
5. ارائه داده‌‌‌ها به مدیران، سرمایه گذاران و سایر نهادها
6. نگهداری سوابق مالی دقیق
7. ارائه اظهارنامه مالیاتی سالانه
8. اطلاع رسانی در مورد قوانین جاری مربوط به امور مالی و حسابداری.
9. کمک به مدیریت در فرآیند ‌‌‌تصمیم‌گیری با تهیه بودجه و پیش بینی‌‌های مالی
10. مستندسازی تراکنش‌‌های مالی
11. رعایت تمامی قوانین حسابداری و مالی شرکتی و دولتی
12. جمع آوری، تجزیه‌وتحلیل و گزارش داده‌‌های مالی.
13. نظارت بر کارایی رویه‌‌های حسابداری موجود و اطمینان از مطابقت آنها با مقررات دولتی
14. توصیه اقدامات مالی با تجزیه‌وتحلیل گزینه‌‌های حسابداری
15. تطبیق صورت‌‌های بانکی و دفاتر حسابداری (قانونی) شرکت و بررسی اسناد مالی برای رفع هرگونه مغایرت و انجام ممیزی و رفع مغایرت ها
16. همکاری با حسابرسان در تهیه گزارش حسابرسی
17. ارائه راهنمایی در مورد افزایش درآمد، کاهش هزینه و به حداکثر رساندن سود
18. بررسی وضعیت مالی شرکت

در ادامه هریک از این موارد را به تفصیل، توضیح می‌دهیم.

1. مدیریت حساب‌های درآمد و هزینه:
   حسابدار مسئول ثبت و پیگیری تمامی درآمدها و هزینه‌های شرکت است. او باید اطمینان حاصل کند که هر تراکنش به درستی دسته‌بندی و ثبت می‌شود تا در پایان دوره مالی، شرکت بتواند وضعیت مالی خود را ارزیابی کند و برنامه‌ریزی‌های آتی را انجام دهد.
2. محاسبه و حسابداری حقوق و دستمزد همه کارکنان:
   حسابدار، موظف به محاسبه دقیق حقوق، دستمزد، اضافه‌کاری، پاداش، مزایا و کسورات مانند مالیات، بیمه و وام کارکنان است. او باید اطمینان دهد که پرداخت‌ها به‌موقع و بدون خطا انجام شوند تا رضایت کارکنان حفظ شود.
3. تهیه گزارش‌های دوره‌ای مانند ترازنامه، صورت سود و زیان و غیره و تجزیه‌وتحلیل صورت‌های مالی:
   حسابدار موظف به تهیه گزارش‌های مالی استاندارد مانند ترازنامه (نمایش دارایی‌ها و بدهی‌ها)، صورت سود و زیان (عملکرد مالی شرکت طی یک دوره) و صورت جریان وجوه نقد است. این گزارش‌ها برای بررسی عملکرد شرکت و تصمیم‌گیری‌های کلیدی استفاده می‌شوند.
4. حصول اطمینان از رعایت اصول حسابداری و جلوگیری از سرقت و کلاهبرداری:
   حسابدار باید بر اساس اصول و استانداردهای حسابداری عمل کند و سیستم‌های کنترل داخلی مؤثری را برای جلوگیری از تقلب، خطا و سوءاستفاده‌های مالی پیاده‌سازی کند.
5. ارائه داده‌ها به مدیران، سرمایه‌گذاران و سایر نهادها:
   حسابدار داده‌های مالی شفاف و دقیق را برای مدیران شرکت، سرمایه‌گذاران و نهادهای نظارتی تهیه و ارائه می‌کند تا به تصمیم‌گیری‌های مالی و ارزیابی عملکرد شرکت کمک کند.
6. نگهداری سوابق مالی دقیق:
   یکی از وظایف اصلی حسابدار، ثبت و بایگانی دقیق کلیه تراکنش‌ها، فاکتورها و اسناد مالی است تا در صورت نیاز، این اطلاعات در دسترس و قابل پیگیری و ممیزی باشد.
7. ارائه اظهارنامه مالیاتی سالانه:
   حسابدار موظف به محاسبه مالیات بر درآمد، تهیه و ارسال اظهارنامه مالیاتی سالانه به سازمان امور مالیاتی است تا از جرائم مالیاتی جلوگیری شود.
8. اطلاع‌رسانی در مورد قوانین جاری مربوط به امور مالی و حسابداری:
   حسابدار باید همواره به‌روز باشد و تغییرات قوانین مالیاتی، بیمه و استانداردهای حسابداری را به مدیریت اطلاع دهد تا از مشکلات قانونی جلوگیری شود.
9. کمک به مدیریت در فرآیند تصمیم‌گیری با تهیه بودجه و پیش‌بینی‌های مالی:
   حسابدار با تهیه بودجه‌بندی دقیق و پیش‌بینی‌های مالی به مدیران کمک می‌کند تا برای آینده شرکت تصمیمات آگاهانه بگیرند و منابع مالی را بهینه تخصیص دهند.
10. مستندسازی تراکنش‌های مالی:
    هر تراکنش مالی مانند خرید، فروش و پرداخت‌ها باید به‌طور دقیق ثبت و مستندسازی شود تا در زمان نیاز، بتوان آن‌ها را بررسی و تحلیل کرد.
11. رعایت تمامی قوانین حسابداری و مالی شرکتی و دولتی:
    حسابدار باید مطمئن شود که تمامی عملیات مالی شرکت مطابق قوانین و مقررات دولتی و استانداردهای حسابداری انجام می‌شود.
12. جمع‌آوری، تجزیه‌وتحلیل و گزارش داده‌های مالی:
    جمع‌آوری و تجزیه‌وتحلیل داده‌های مالی به حسابدار کمک می‌کند تا گزارش‌های دقیق و کاربردی ارائه دهد و نقاط ضعف و قوت مالی شرکت را شناسایی کند.
13. نظارت بر کارایی رویه‌های حسابداری موجود و اطمینان از مطابقت آن‌ها با مقررات دولتی:
    حسابدار باید فرآیندهای حسابداری را ارزیابی کند و در صورت نیاز، پیشنهادهایی برای بهبود کارایی و انطباق با قوانین ارائه دهد.
14. توصیه اقدامات مالی با تجزیه‌وتحلیل گزینه‌های حسابداری:
    حسابدار با تحلیل گزینه‌های مختلف حسابداری، بهترین راهکارهای مالی را برای کاهش هزینه‌ها و بهبود سودآوری به مدیریت پیشنهاد می‌دهد.
15. تطبیق صورت‌های بانکی و دفاتر حسابداری و رفع مغایرت‌ها:
    حسابدار صورت‌های بانکی شرکت را با دفاتر حسابداری مقایسه کرده و هرگونه مغایرت را بررسی و برطرف می‌کند تا تراز مالی دقیق باشد.
16. همکاری با حسابرسان در تهیه گزارش حسابرسی:
    حسابدار باید اطلاعات و اسناد لازم را برای حسابرسان داخلی و خارجی تهیه کند تا گزارش حسابرسی به‌صورت شفاف و دقیق تهیه شود.
17. ارائه راهنمایی در مورد افزایش درآمد، کاهش هزینه و به حداکثر رساندن سود:
    با تحلیل داده‌های مالی، حسابدار راهکارهایی برای افزایش درآمد، کاهش هزینه‌های غیرضروری و بهبود عملکرد مالی شرکت ارائه می‌دهد.
18. بررسی وضعیت مالی شرکت:
    حسابدار موظف است وضعیت مالی شرکت را به‌طور مداوم ارزیابی و به مدیریت گزارش دهد تا برای چالش‌های مالی احتمالی آماده باشند.

این وظایف به حسابدار کمک می‌کند تا نقشی کلیدی در سلامت مالی و رشد شرکت ایفا کند و عملکرد مالی بهینه‌ای را تضمین کند. البته وظایف حسابدار در پایان سال کمی متفاوت‌تر است و همچنین بستگی به نوع حسابدار دارد.

انواع حسابدار

رشته حسابداری زیرمجموعه‌های مختلفی دارد که به شما امکان می‌دهد مسیری را انتخاب کنید که مطابق با علاقه‌تان باشد. در ادامه شما را با انواع حسابداران آشنا می‌کنیم.

1- حسابدار هزینه

حسابداران هزینه به سازمان‌‌‌ها کمک می‌کنند تا هزینه‌‌‌ها را کاهش دهند و سود را به حداکثر برسانند. آنها این کار را با استفاده از ابزارهای مالی برای تعیین دقیق هزینه‌‌های محصولات و خدمات انجام می‌دهند.

از آنجایی که حسابداران بهای تمام شده اطلاعات مالی را ارائه می‌دهند که هدف آن کمک به مدیران برای اتخاذ تصمیمات تجاری خوب است، به آنها اجازه داده می‌شود به جای پایبندی دقیق به اصول پذیرفته شده حسابداری، بر ارائه اطلاعات مرتبط با یک محیط خاص تمرکز کنند.

2- حسابدار مالی

حسابداری مالی فرآیند تجزیه‌ و تحلیل معاملات تجاری و تهیه صورت‌های مالی است. نقش حسابدار مالی ثبت، خلاصه کردن و گزارش تراکنش‌های مالی یک سازمان است به گونه‌ای که برای فردی خارج از سازمان بتوان تصویر دقیقی از وضعیت و عملکرد مالی سازمان به دست آورد.

بنابراین حسابداران مالی مسئول تهیه صورت‌های مالی یک سازمان هستند. سپس این صورت‌‌های مالی برای اهداف ‌‌‌تصمیم‌گیری توسط صاحبان مشاغل، سهامداران، تامین کنندگان، بانک ها، کارمندان، سازمان‌‌های دولتی و سایر ذینفعان مورد استفاده قرار می‌گیرد.

3- حسابدار قضایی

حسابداران پزشکی قضایی از ترکیبی از مهارت‌‌های حسابداری و تحقیق برای بررسی صحت اطلاعات مالی و همچنین برای کمک به کشف جرایم مالی مانند کلاهبرداری، اختلاس و پولشویی استفاده می‌کنند. آنها همچنین در مدیریتو کاهش ریسک کمک می‌کنند و ممکن است از آنها خواسته شود در رابطه با معاملاتی مانند ادغام و تملک مشاوره دهند.

حسابداران قضایی اغلب توسط شرکت‌‌های حسابداری، موسسات مالی، شرکت‌‌های مشاوره مدیریت ریسک، ادارات دولتی، وکلا، شرکت‌‌های بیمه و سازمان‌‌های مجری قانون برای انجام وظایفی که در بالا توضیح داده شد، استخدام می‌شوند.

4- حسابرس داخلی

حسابرسان داخلی کارایی و اثربخشی فعالیت ها، فرآیندها و رویه‌‌‌ها را در یک سازمان ارزیابی و گزارش می‌دهند. آنها در انطباق، مدیریت ریسک و حاکمیت شرکتی دخیل هستند. آن‌ها معمولاً به بالاترین سطح مدیریت گزارش می‌دهند و توصیه هایی را برای بهبود ساختارها و فرآیندهای درون یک سازمان ارائه می‌دهند.

5- حسابدار مدیریت

حسابداران مدیریت با ارائه اطلاعات مالی و غیرمالی دقیق و به موقع به مدیران و تصمیم گیرندگان کلیدی در یک سازمان به برنامه ریزی استراتژیک کمک می‌کنند. آنها به مدیران کمک می‌کنند:

• گزارش‌‌های هفتگی یا ماهانه تهیه کنند که بتوان از آنها برای تصمیم گیری‌‌های کوتاه مدت استفاده کرد.
• پیامدهای مالی پروژه‌‌های انجام شده توسط یک سازمان را توضیح دهند.
• در ارزیابی ریسک و فعالیت‌‌های مدیریت ریسک شرکت کنند.
• در تدوین استراتژی کسب و کار کمک کنند.
• نقش حسابدار مدیریت یک نقش مشاوره‌ای ارشد است و بنابراین انتظار می‌رود حسابداران مدیریت همیشه حرفه‌ای و درستکار باشند.

6- حسابدار پروژه

حسابداران پروژه مسئول پیگیری پیشرفت مالی پروژه‌‌‌ها هستند. آنها معمولاً از نزدیک با مدیران پروژه کار می‌کنند و مسئولیت فعالیت هایی مانند:

• تهیه و نظارت بر بودجه پروژه‌ها.
• بررسی تغییرات بودجه
• تهیه گزارش‌‌های مالی برای پروژه‌‌های جداگانه.
• گزارش سودآوری پروژه‌‌های فردی.
• جمع‌آوری اطلاعات مورد نیاز حسابرسان داخلی و خارجی.

7- حسابدار دولتی

حسابداران عمومی طیف گسترده‌ای از خدمات حسابداری را به مشاغل، افراد، سازمان‌‌های غیرانتفاعی و ادارات دولتی ارائه می‌دهند. آنها معمولا به عنوان مشاور خارجی در شرکت‌‌های حسابداری دولتی کار می‌کنند. این به آن‌ها اجازه می‌دهد هنگام ارائه خدمات حسابداری به مشتریان عینی باقی بمانند.

8- حسابدار مالیاتی

حسابداران مالیاتی مشاوره‌‌های مربوط به مالیات را به افراد و سازمان‌‌‌ها ارائه می‌دهند. آنها طیف وسیعی از خدمات مرتبط با مالیات را ارائه می‌دهند، مانند:

• تهیه اظهارنامه مالیاتی
• تشریح قوانین مالیاتی و مشاوره در مورد پیامدهای تغییرات در قوانین مالیاتی
• ارائه راهبردهایی برای به حداقل رساندن بدهی مالیاتی
• مشاوره در مورد رعایت مالیات

دوره‌های حسابداری

علاوه بر گذارندن تحصیلات آکادمیک برای دریافت مدرک حسابداری، می‌توانید با شرکت در دوره‌های حسابداری گواهی‌های مربوط به این حوزه را کسب کنید. در ادمه برخی از آموزشکده‌های برگزارکننده این دوره‌ها را معرفی می‌کنیم.

مرکز آموزش حسابداران خبره اقدام به برگزاری دوره‌های آموزشی حسابداری جامع می‌کند و در این دوره‌ها صفر تا صد حسابداری را آموزش می‌دهد.

آموزشگاه آریا تهران یکی دیگر از برگزارکنندگان دوره آموزش حسابداری است. این مرکز دوره حسابداری بازار کار فشرده با مدرک معتبر برگزار می‌کند.

سوالات متداول

حسابدار کیست؟

حسابدار کسی است که وظیفه جمع‌آوری، تجزیه‌وتحلیل، ثبت و گزارش داده‌های مالی یک شرکت یا یک فرد را برعهده دارد.

وظیفه حسابدار چیست؟

یک حسابدار به تمام مسائل مالی در یک شرکت، مانند نگهداری و تفسیر سوابق مالی رسیدگی می‌کند. آنها ممکن است بر مسئولیت هایی مانند تطبیق صورت‌‌های بانکی و محاسبه حقوق و دستمزد نظارت کنند تا شرکت خود را در وضعیت مالی قوی نگه دارند.

چگونه می‌توانیم حسابدار شویم؟

مسیرهای مختلفی وجود دارد که می‌توانید برای تبدیل شدن به یک حسابدار دنبال کنید. یک راه گذراندن دوره حسابداری مربوطه و قبولی در آزمون‌‌های حسابداری مربوطه است.

چرا سازمان‌‌‌ها به حسابداران نیاز دارند؟

حسابداران عموماً داده‌‌های مالی را ثبت، جمع آوری، تجزیه‌وتحلیل و گزارش می‌کنند. در بیشتر موارد، حسابداران از سوابق مالی گردآوری شده توسط حسابداران برای تهیه صورت‌‌های مالی و گزارش‌‌‌ها و انجام تحلیل‌‌های مالی استفاده می‌کنند

حسابدار با چه کسی کار می‌کند؟

حسابداران با مدیران  کسب و کار در شرکت‌‌های کوچک یا با مدیران در شرکت‌‌های بزرگ کار می‌کنند تا از کیفیت سوابق مالی خود اطمینان حاصل کنند. حسابداران همچنین ممکن است با مدیران تیم برای بازیابی و حسابرسی سوابق مالی در طول سال همکاری کنند.