حقوق و دستمزد چیست؟یکی از مهم‌ترین عواملی است که بر انگیزه کارکنان در محیط کار تأثیر می‌گذارد. با شروع هر سال بسیاری از کارگران و کارکنان به دنبال این هستند که از میزان حقوق سال آینده آگاهی یابند تا بتوانند برای آینده‌شان برنامه‌ریزی کنند. کارفرماها نیز به منظور ایجاد رابطه مطلوب با کارمندان خود باید از نحوۀ دقیق محاسبۀ حقوق و دستمزد آگاهی داشته باشند. پارامترهای مختلفی در نحوۀ محاسبه حقوق و دستمزد تاثیرگذار هستند. در این مقاله شما را با این پارامترها و سایر جزئیات محاسبه حقوق و دستمزد و میزان آن آشنا می‌کنیم.

 مقایسه حقوق کارگران در سال 1401، 1402 و 1403

باتوجه به اینکه حقوق کارکنان با درنظر گرفتن پارامترهای مختلفی مانند حق اولاد، حق مشکن و… محاسبه می‌شود، در جدول زیر تمامی موارد مربوط به حقوق و دستمزد را آورده‌ایم تا درک بهتری از میزان افزایش حقوق در سه سال اخیر داشته باشید.

جدول مقایسه حقوق کارگران در سال 1401، 1402 و 1403
پارامترهای حقوق	1401 (مبالغ به ریال)	1402 (مبالغ به ریال)	1403 (مبالغ به ریال)
حداقل حقوق کارگر بدون فرزند (با یک سال سابقه کار)	۵۸,۸۹۷,۵۰۰	73,082,840	87,699,408
حداقل حقوق کارگر با یک فرزند	۶۳,۰۷۷,۲۵۰	۸۰,۴۹۱,۱۲۴	96,229,348
حداقل حقوق کارگر با دو فرزند	۶۷,۲۵۷,۰۰۰	۸۵,۷۹۹,۴۰۸	102,959,289
حق مسکن ماهیانه کارگر	6,500,000	9,000,000	10,800,000
بن خواروبار	8,500,000	11,000,000	13,200,000
پایه سنواتی کارگر (با یکسال سابقه کار)	2,100,000	2,100,000	2,520,000
حق اولاد یا عائله مندی (یک فرزند)	۴,۱۷۹,۷۵۰	5,308,284	6,369,940
حداقل حقوق دستمزد ماهانه کارگر	۴۱,۷۹۷,۵۰۰	53,082,840	63,699,408
حداقل دستمزد روزانه کارگر	۱,۳۹۳,۲۵۰	1,769,428	2,123,313
حداقل دستمزد ساعتی کارگر	۱۹۰,۰۷۴	۲۴۱,۲۸۶	289,674
دستمزد برای هر ساعت اضافه کاری	۲۶۶,۱۰۳	۳۳۷,۸۰۰	405,360

جدول ریز حقوق و دستمزد 1403 بر اساس قانون کار

در ادامه مقاله جزئیات حقوق و دستمزد را با توجه به 30 و 31 روزه بودن ماه‌های سال به تفکیک آورده‌ایم.

ریزحقوق	ماه‌های 30 روزه (مبلغ به ریال)	ماه‌های 31 روزه (مبلغ به ریال)
دستمزد 1403 قانون کار «روزانه»	2,123,313	2,123,313
حقوق 1403 قانون کار «ماهانه»	63,699,408	65.822.703
بن کارگر 1403 قانون کار	13,200,000	13,200,000
حق مسکن 1403 قانون کار	10,800,000	10,800,000
حق اولاد یا همان عائله مندی برای 1 فرزند «معادل 3 روز حداقل مزد 1403»	6,369,940	6,369,940
حق اولاد یا عائله مندی برای 2 فرزند «معادل 6 روز حقوق دستمزد 1403»	12.739.880	12.739.880
مزد هر ساعت کار	289,674	289,674
پایه سنوات عیدی 1403 برای هر روز «به شرط داشتن یکسال سابقه کار»	2.520.000	2.604.000
حداقل عیدی سال 1403	106.165.680	106.165.680
– دستمزد بابت هر ساعت اضافه کاری	405,360	405,360

جزئیات مصوبه مجلس برای حقوق اداره کار 1403

در جزء یک و دو ردیف (۲) بند (الف) تبصره (۱۵) ماده واحده لایحه بودجه 1403 چنین آمده است:

۲. حداقل حقوق و مزایای مستمر شاغلان (مشمول و غیرمشمول قانون مدیریت خدمات کشوری)، حدود 20درصد افزایش می‌یابد. تفاوت تطبیق موضوع ماده (۷۸) قانون مدیریت خدمات کشوری، تفاوت تطبیق موضوع جزء (۱) بند «الف» تبصره (۱۲) قانون بودجه سال ۱۳۹۷ کل کشور و تفاوت تطبیق موضوع بند «ی» تبصره (۱۲) قانون بودجه سال ۱۳۹۸ کل کشور در حکم حقوق، بدون تغییر باقی می‌ماند.

۱-۲. حداقل مبلغ مندرج در حکم کارگزینی و قرارداد منعقده ماهانه حقوق بگیران  (۱۰۰،۰۰۰،۰۰۰ ریال) تعیین شد.

۲-۲. مستمری والدین شهدا به میزان یک و نیم(۱/۵) برابر مبلغ مندرج در جزء( ۲-۱) تعیین شد.

۲-۳. حداقل حکم حقوق بازنشستگان و مستمری‌بگیران مشمول

 صندوق بازنشستگی کشوری و سازمان تأمین اجتماعی نیروهای مسلح و سایر صندوق‌های وابسته به دستگاه‌های اجرایی متناسب با سنوات خدمت به میزان نود میلیون (۹۰.۰۰۰.۰۰۰ ریال) تعیین شد

۲-۴. در اجرای ماده ۴۵ قانون خدمت وظیفه عمومی مصوب ۱۳۶۳ حداقل دریافتی ماهانه سربازان وظیفه مجرد مشغول در مناطق غیر عملیاتی معادل ۶۰ درصد حداقل دریافتی پایور، حداقل دریافتی ماهانه سربازان وظیفه مجرد مشغول در مناطق عملیاتی معادل ۷۵ حداقل دریافتی پایور و حداقل دریافتی ماهانه سربازان وظیفه متاهل بدون فرزند معادل ۹۰ درصد دریافتی حداقل دریافتی پایور است.

 حداقل سنوات در برای سال 1402 چقدر است؟

حق سنوات یا پاداش پایان خدمت یکی از مزایایی است که کارفرما باید در پایان هر سال یا در پایان دوره همکاری به کارگر یا کارمند خود بپردازد. این مبلغ معادل یک ماه حقوق (معادل آخرین حقوق) است. برای دریافت حق سنوات کارگر یا کارمند باید به مدت یک سال  (اعم از متوالی یا متناوب) در کارگاه یا شرکت مشغول به کار باشد. براساس اعلام وزارت کار پایه سنوات در سال ۱۴۰۲ معادل ۷۰۰۰ تومان تعیین شده است. براین اساس میزان سنوات برای ماه‌های ۳۰ روزه مبلغی معادل 210 هزار تومان و برای ماه‌های 31 روزه معادل 217 هزار تومان است،

نحوه تعیین حقوق کارگران برای سال 1403

مبلغ حقوق و دستمزد هر ساله تغییر می‌کند و با نرخ‌های مختلفی محاسبه می‌شود. در ماده ۴۱ قانون کار عنوان شده که مبلغ حقوق باید با توجه به تورم تعیین شود. به طور کلی این مبلغ با توجه به شرایط اقتصادی، میزان تورم و با در نظر گرفتن نیازهای معیشتی خانوارها توسط شورای عالی کار تعیین می‌شود.

حقوق کارگران در ۱۴۰۳

برای کارگران حداقل بگیر: حقوق ماهانه معادل حداقل حقوق تعیین شده توسط شورای عالی کار، یعنی مبلغ ۵ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان است.

• برای کارگران سایر سطوح: حقوق ماهانه معادل با مزد ثابت (موضوع ماده ۳۶ قانون کار) است که با افزایش درصدی نسبت به آخرین مزد تعیین می‌شود. درصد افزایش حقوق سایر سطوح مزدی در سال ۱۴۰۳ معادل ۲۰ درصد است. این افزایش بر روی مزد ثابت کارگران اعمال می‌شود.

فرمول محاسبه حقوق و دستمزد

حقوق و دستمزد با توجه به فرمول زیر محاسبه می‌شود:

حقوق ماهیانه = حقوق ثابت + اضافه کاری + حق اولاد (سه برابر دستمزد یک روز کاری) + حق مسکن + و غیره.

چالش محاسبه حقوق و دستمزد

یکی از نکات چالش برانگیز برای محاسبه حقوق، 31 روزه بودن شش ماهه اول سال و 30 روزه بودن شش ماهه دوم سال است. از آنجاکه ماه شمسی 30 روزه است؛ در قانون کار می‌بایست حقوق ماهیانه و مزایا بر مبنای 30 روز محاسبه شود. در قانون کار پرداخت حقوق شش ماهه اول سال که 31 روزه است، بدین صورت است که حقوق خالص تقسیم بر 30 شود و عدد به دست آمده ضرب در عدد 31 می شود. در ماه اسفند که 29 روزه است، به همین ترتیب عدد به دست آمده بر 30 تقسیم و در 29 ضرب می‌شود.

عیدی سال 1403 چقدر است؟

حق دریافت عیدی یا پاداش یکی از قوانین قانون کار ایران است. مبلغ عیدی هر ساله با توجه شرایط اقتصادی تغییر می‌کند و شورای عالی کار نهاد تعیین کننده میزان آن است. عیدی سال 1403 کارگران معادل ۱۰۶,۱۶۵,۶۸۰ ریال تعیین شده است و حداکثر مبلغ عیدی نیز ۱۵۹,۲۴۸,۵۲۰ ریال است. مبلغ عیدی باید در اسفند 1402 واریز شود. حداقل عیدی کارمندان و بازنشستگان دولتی نیز با افزایش ۴۰ درصدی نسبت به سال گذشته، مبلغ ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان تعیین شده است. مبلغ ۷۰۰ هزار تومان نیز برای کارکنان و بازنشستگان متاهل افزون بر مبلغ فوق تعلق می‌گیرد. به ازای هر فرزند نیز ۳۰۰ هزار تومان عیدی تعلق خواهد گرفت.

• همچنین بخوانید: عیدی سال 1402 چقدر است؟

حال شاید برای شما سوال باشد که محاسبه عیدی چگونه است. فرمول محاسبه حداقل و حداکثر عیدی به شرح زیر است:

حداقل میزان عیدی=حداقل حقوق و دستمزد روزانه×60

حداقل میزان عیدی=حداقل حقوق و دستمزد روزانه×90

البته عیدی کامل متعلق به کارمندی است که یک سال کاری برای شرکت و سازمانی کار کرده است. اگر فردی کمتر از یک سال سابقه کاری داشته باشد، مبلغ عیدی وی طبق فرمول زیر محاسبه می‌شود.

حقوق پایه×تعداد روز کارکرد÷365

شرایط معافیت مالیاتی حقوق و دستمزد چیست؟

مالیات حقوق به تمامی کارکنان و کارمندان دارای بیمه تامین اجتماعی تعلق می‌گیرد. پرداخت این مالیات بر عهده کارفرما بوده و وی باید مبلغ مالیات را از حقوق کارکنان کسر کرده به حساب اداره دارایی واریز کند.

پلکان	از مبلغ	تا مبلغ	مشمول مالیات	درصد مالیات	مبلغ مالیات
–	1	100,000,00	0	0%	معاف
پایه اول	100,000,00	140,000,00	40,000,00	10%	4,000,000
پایه دوم	140,000,00	230,000,000	90,000,000	15%	13,500,000
پایه سوم	230,000,000	340,000,000	110,000,000	20%	22,000,000
پایه چهارم	340,000,000	به بالا	x	30%	x*%30

نرخ افزایش حقوق بازنشستگان در سال 1403

 

حقوق بازنشستگان در سال 1403 به مانند حقوق کارمندان و کارگران معادل 20 درصد افزایش داشته است و رقم نهایی دریافتی آن‌ها معادل 9 میلیون تومان است.

 حداقل دستمزد چیست و توسط چه کسانی تصویب می شود؟

حداقل دستمزد میزان دستمزد کارگران و کارمندان پیش از کسر مالیات است. درواقع کمترین مبلغی است که برای حقوق کارمندان و کارگران درنظر گرفته شده و نباید حقوق این افراد از این مقدار کمتر باشد. میزان مبلغ حقوق بیکاری، روی حداقل دستمزد تاثیرگذار است، چراکه در قانون تامین اجتماعی، مبلغ بیمه بیکاری نباید از میزان حداقل حقوق کمتر باشد. حداقل دستمزد باید به صورت نقدی پرداخت شود. این مبلغ با توجه به فاکتورهای مختلفی نظیر هزینه زندگی، قدرت پرداخت، کارایی و… تعیین می‌شود .براساس ماده ۴۱و ۴۲ قانون کار، شورای عالی کار موظف به تعیین حداقل دستمزد برای نقاط مختلف کشور صنایع  مختلف براساس درصد تورم اعلامی از طرف بانک مرکزی در سال است.

جمع بندی

هرساله، مبلغ حقوق و دستمزد متناسب با شرایط اقتصادی کشور تغییر می‌کند. در سال 1403، حقوق کارگران 20 درصد افزایش داشته است و مبلغ آن برای کارگران مشمول قانون کار به ۱۲ میلیون و ۶۷۰ هزار تومان می‌رسد.

سوالات متداول

حقوق و دستمزد چیست؟

حقوق مبلغ پول ثابتی است که مطابق قرارداد کار، کارفرما در ازای کار انجام شده به کارمند یا کارگر پرداخت می‌کند. حقوق معمولاً در بازه‌های زمانی ثابت پرداخت می‌شود.

تفاوت حقوق و دستمزد چیست؟

حقوق به کارکنان اداری و به صورت ماهیانه پرداخت می‌شود؛ اما دستمزد هزینه‌ای است که مبنای محاسبه آن ساعات کاری است.

مبلغ حقوق و دستمزد کارگران در سال 1403 چقدر است؟

حقوق کارگران مشمول قانون کار در سال 1403، 20 درصد افزایش داشته است و مبلغ آن به ۱۲ میلیون و ۶۷۰ هزار تومان می‌رسد.